Weer voorspellen

“Gedonder…” in het weerglas

 Vooral voor boeren en zeelui kon het vroeger van levensbelang zijn om bijtijds gewaarschuwd te worden voor slecht weer. Met kon dan de veestapel in veiligheid brengen, de zeilen reven of een haven opzoeken.

Een heel eenvoudig hulpmiddel dat verslechtering van het weer aankondigde was het weerglas. Dit is een glazen bol met een opening aan de onderkant die uit loop in een tuit naar boven. In het weerglas werd water (meestal met een kleurtje) gedaan.

Als de luchtdruk buiten hoog was (bij goed weer) werd de lucht in de bol wat samengeperst en stond het waterniveau in de tuit laag. Daalde de luchtdruk, dan zette de lucht ín de bol wat uit en steeg het waterniveau in de tuit.

Daalde de luchtdruk buiten zéér snel door een rap naderende depressie, dan kon het water zelfs uit de tuit spuiten. Omdat dat symptoom dus heftige onweersbuien, wind, hagel en andere narigheid aankondigde sprak men dan van “gedonder in de glazen”.

Weerglazen zijn nog steeds gewoon te koop, want ze zijn niet afhankelijk van elektriciteit, slijten niet, kunnen niet roesten en werken áltijd.


Weet je de windrichting dan weet je het weer

Verkoelende zomerbries of herfststormen; wind bepaalt voor een groot deel het karakter van het weer. Hier lees je meer over de invloed van windrichting en windkracht op het weerbericht ».

De richting vanaf waar de wind waait, geeft natuurlijk aan waar de weersverandering vandaan gaat komen.

Maar dat geldt niet altijd. Let er maar eens op: vlak voordat een onweersbui of onweersfront echt bij je is, begint het na een korte windstilte – de spreekwoordelijke “stilte voor de storm”, het moment dat de wind omslaat – eerst nog flink van je af te waaien (dus richting de bui). Zie ook de pijlen op de afbeelding van de onweerswolk op de pagina ‘koudefront’.

En natuurlijk geldt: hoe harder het waait, hoe sneller het weer zal omslaan.
Wind en water

Maar er is nog een reden waarom het nuttig is om de windrichting te weten. Afhankelijk van het seizoen kan wind vanaf zee óf warme óf koudere lucht aanvoeren. Hetzelfde geldt voor wind vanaf land.

Zeewater heeft namelijk de eigenschap om heel langzaam op te warmen en ook weer heel langzaam af te koelen.

Wind vanaf zee zorgt daarom in het voorjaar en zomer voor kou, dus een koudefront. Het zeewater is dan meestal koeler dan het land (vandaar de koele zomerzeebries).